AVANOS’UN GÜNDEMİ…

HÜR DÜŞÜNCE                                                                            ZEKERİYYA İLLEEZ

                                                        AVANOS’UN GÜNDEMİ…

-İlçe olma talepleri

-Altın arama işi…

          1202’de Anadolu Selçuklu döneminde  Türk – İslam kimliği ile kurulmuş olan Avanos,gündemde olmaya devam ediyor.

          Avanos tarihi ve kültürel hazineye sahip olmakla birlikte,ortasından Kızılırmak’ın geçmesi ve peribacaları ile birlikte cazibe merkezidir.

          Avanos Hitiler,Asurlular,Roma-Bizans,Selçuklu,Osmanlı izlerini taşıyan bir mekandır.

          Avanos Roma döneminde Teğmen Eunes’in ifadesiyle, arkadaşına (Balkanlarda ki) yazdığı bir mektupta “Ne Artemis Tapınağı,ne Babil’in Asma Bahçeleri yanında hiç kalır. Asma bahçeleriyle birlikte bir cennettir. Der.

          Avanos Hitit “İannivennesas”, Roma döneminde  “Venessa olarak geçer.

          Avanos Kapadokya Kırallığında Kayseri’den sonra 2. İdari merkez,Hıristiyan papazları ve din adamlarının tatil ve dinlenme merkezi idi.

          Makedon (İskender) ordusunun önünden doğuya kaçan Lid Ordusu (Darius) buraya geldiğinde hırçın ve taşkın bir ırmakla karşılaşır. Lid Ordusunda bulunan Thales’e başvurulur. Hesaplamalarını yapan Thales bir kanal eşilmesini ister. Eşilen kanala suyun akması,suyun debisinin düşmesine sebep olur. Asker hızlı bir şekilde karşıya geçer. Makedon ordusu geç kalmıştır. Kanal su ile dolmuş,ırmağın debisini düşürecek seviyeden çıkmıştır. Bu anlatınlarla birlikte denir ki,Thales hesaplamalarını ilk burada yaptığı ifade edilir.

          Anadolu da Göbeklitepe kalıntılarına (MÖ 12000) baktığımız zaman,Türkler’in Anadolu da 14000 yıl önce yaşadıklarını,kültür ve medeniyet oluşturdukları ortaya çıkar. Kendi kültürel ve medeniyet seviyesiyle etkilemişler ve etkilenmişlerdir.

           Müslüman Türk kimliği ile birliktede Anadolu’nun kapısı 1071 Malazgirtle açılmıştır. Saltuk,Danışmend,Artukoğulları beylikleri ardından,Anadolu Selçuklu Devleti (1077) teşekkül etmiştir. Müslüman Türk kimliği ile Avanos 1202 de kurulmuştur.

          19.yy.Osmanlının son dönemleri; 2. Mahmut,Abdulmecid,Abdulaziz,5.Murat,2. Abdulhamid,5. Mehmet Reşat,Vahdettin dönemlerinde önemli merkez olarak devam etmiştir. Kurena Arif Bey(2.Abdulhamid’in Mabeyn Katibi), Kayseri Müftülüğü de yapan,Medresesi de olan,Avanoslu Müderris Hacı Zekeriyya Efendi,hem öğrencileri hemde çocukları olan; Müderrislik ve Ürgüp Kadı’lığı yapan Hacı Mustafa Efendi ve Büyük Müftü Ahmet (Hamdi) Efendi,öğrencisi Müderris Salih Efendi,Dr. Nuri Bey, Osmanlının son dönemi aydınlarıdır.

          Avanos’ta kadın erkek birlikte bağ,bahçe ve hayvancılık işleriyle uğraşırlar. Okumuş olanlar dışında erkekler çanakçılıkla,kadınlarda halıcılıkla iştigal ederlerdi.Çiftçilik ve ticarette önemli yer tutardı.

          Avanos’un kurulması sırasında Saruhan Kervansarayı ve Alaeddin Camisinin yapılması ticaret ve dini merkez olarak önem arz eder.

          Tarihte Avanos’un ilk yerleşim yerinin Değirmenderesi ve Maltepesi olduğuda ifade edilir.

          Avanos 1954’e kadar Kırşahir’in ilçsei olmuştur. Nevşehir’in 1954 de İl olması üzerine Avanos Nevşehir’in İlçesi olmuştur. Konumu itibariyle İl olma durumuna sahip Avanos,Nevşehir’e yakın olması,İl olma ihtimalini zayıflatmıştır. Avanos’a bağlı yerleşim yerlerinde Özkonak(Genezin) tıpkı Avanos gibi,Avanos’a yakın olmasından İlçe olma ihtimali azalmıştır.

          Avanos’a bir zaman Kozaklı da dahil olmak üzere 72 pare yer bağlı iken; Nevşehir’e bağlandıktan  ve Kozaklı’nın da İlçe olmasından dolayı,bağlı olan yerler azalmıştır.

          Önceleri belirli noktalarda; Sağlık Ocakları,PTT,Bankalar ve her yerde eğitim kurumları oluşmuş iken; Avanos’ta bile Askerlik Şubersi,Tapu işlemleri gibi bir takım idari işler İl merkezinde toplanmaya başlamıştır.

          Bir yerin idari yapısı,o yerin özellikleriyle beraber olur. Coğrafi konum,jeopolitik ve stratejik önem ihtiva eden özelliklerin seviyesi belirler.

          Avanos;yüzyılların birikimi,tecrübesi,konumu, tarihi kültürel özelliği,el sanatları merkezi olması,çevresine göre kültür ve eğitim seviyesinin yüksek olması,ırmağı ve turizm potansiyeli ile birlikte; altı giriş,altı çıkış kapısı ile daha da büyüyüp gelişmeye müsait bir ilçedir.

          Avanos’un küçültülmesi,bölünmesi,parçalanması Kapadokya Turistik Yöresinin zarar görmesidir.

          Şayet Avanos’a tuzak kurulup,küçültülüp Ürgüp’e bağlamayı veya Nevşehir’in merkez ilçesi yapılmak isteniyorsa bu da bölgeye yapılan en büyük kötülük olacaktır. Oysa Avanos’un büyümesi,güçlenmesi,bölgenin büyümesi ve güçlenmesi olacaktır.

          Avanos’a diğer bir tuzak,aslında Kapadokya Yöresine diğer bir tuzak; Ziyaret dağları ve çevresinde (Özkonak,Göynük,Mahmatlar,Karacuşağı vb) altın ve yer altı kaynakları arama faaliyetleri… Avanos’un çevresinde ki Özkonak Yeraltı Şehri,Belha Sarayı,Yavuz selim Köprüsü tarihi ve kültür değerleriyle birlikte belediyelikleri elinden alınmış Göynük-Mahmatlar (Her ikisindede bağcılık,çiftçilik,hayvancılık önemli) çevresinde ki arama çalışmaları,Kalaba,Akarca’da ki çalışmalar Avanos’u etkileyen gelişmelerdir.

          1970’lerin sonları,1980’lerin başlarında Ziyaret dağında ki ormanlıştırmas-ağaçlandırma çalışmaları yeni etkisini hissettirmeye,ağacın önemi fark edilip ağaç dikimine önem verildiği bir zamanda,MTAE haritasında kırmızı renkle ifade edilen ancak alınan ruhsat ve ÇED raporuyla – izinle ağırlıklı olarak Kanada Şirketleri çalışmaya başlamıştır. Bu durum Avanos ve çevresine yapılan 2. Bir darbedir.

          19.12.2020 Cumartesi itibariyle Pandemi,korku,stres,telaş içinde olan halkın psikolojisi bozulmuştur.

          Sürekli olumsuzluk ifade eden gelişmeler halkıda strese,gerginliğe,umutsuzluğun getirdiği hal ile ‘ne yapmalıyız?’ sorusuna cevap aramaktadır.

          Benim ağacım Kanadalı veya başka bir ülkenin ağacından az kıymetli değildir. Benim taşım,toprağım,suyum,havam,hayvanım,insanım Kanada ve başka ülkelerinkinden az kıymetli değildir.

          Avanos ve çevresi eline,Tevrat ve İncil verilip,yeraltı kaynakları sömürülen,Afrika Ülkeleri gibi emperyalizmin sömürge kolonileri değildir.

          Avanos ve çevresi,bilim ve teknoloji tek dişi kalmış canavar gibi kullanılarak kültürünün yozlaştırıldığı,maddi(ekonomik) kaynakların peşkeş çekildiği bir mekan olamaz.

          İster Komunist-Faşist-Kapitalist totaliter yapılanmaların besin kaynağı,hakimiyet sembolü olamaz.

          Hürriyet ve istiklali kendisine karakter yapmış olan Türk Milleti,onun bir parçası olan Avanos ve çevresi emperyalsitlerin ve uşaklarının sömürge mekanı olamaz.

          Emperyalizm,Avanos ve çevresinin kaderi olamaz. Avanos ve çevresi ülkenin aydınlık yüzüdür.

          “Kör de bilir Avanos’un yolunu,desti bardak kırığından bellidir”” Seyrani.

           Avanos ve çevresine dokunmayınız,çarpılırsınız!

Not, Covid 19 Corona Virüsü etkisini devam ettirmektedir. Temizlik,kişisel mesafe,maske takmaya özen gösterelim. Kurallara uyalım.Uymayanları uyaralım.Önce Sağlık!