MEŞVERET

HÜR DÜŞÜNCE                                                                             ZEKERİYYA İLLEEZ

                                                               MEŞVERET

          Kişi,toplum ve devletlerin yaşayışında meşveretin önemli bir yeri vardır.

          İstişare,danışma,fikir alış verişinde bulunma yani meşveret,her zaman az hata yapılmasını sağlar.

          Benim bir sözüm vardır.” Düşün öyle konuş.Danış öyle yap.Az hata yaparsın.”

          İnsanlar birbirlerine sorarak,araştırarak bir takım şeyleri bulmuşlardır. Öğrendiklerini ve bulduklarını,birbirine öğretmişler ve yaşamışlardır.

          Düşünceler,fikirler,olaylar,kişiler hep gündemde olmuştur.

          Allah insana akıl ve düşünce vermiştir..Bu akıl ve düşünceyle karar verip yaşamaktadır.

          İnsanlık tarihine baktığımız zaman meşveet müessesini çalıştıranlar,amaşlarına ulaşmışlardır.

          Ego(benlik-bencillik) ön plana çıkarsa biz olmaz! Benlik,duygusu,düşüncesi,yaşayışı ağır basar..Ben her şeyi bilirim tavrı gelişir. Ukala,kibirli,kendini beğenmiş duruma düşer. Hep alan olur,veren olmaz. Yani paylaşımcı,dayanışmacı olmaz.Hep güç bende anlayışıyla yaşar. Bu tip insanlar eleştiri kabul etmez.. Toplumda bunlar”Dediğimiz dedik,öttürdüğümüz düdük” türünden insanlardır.

          Bilgi düzeyi geniş,kültür düzeyi zengin;kişilikli,kareketerli,saygıyı ve sevgiyi temel alan,eleştiriye açık,hoşgörülü,olgun yapıda insanlar egoistlikten müstesna kişilerdir.

          Türklerde ak sakallı tecrübeli kişiler,yerel ve genel anlamda itibar gören insanlardır. Yerelden genele kurultay adı verilen meclislerde tartışmalar sonucu karar verilirdi. Türklerde Tonyukuk,Nizam’ül Mülk,Amid’ül Kunduri gibi vezir ve danışmanlar devlet yönetiminde etkili olmuşlardır.

          Hz.Muhammed Efendimiz de meşverete önem verirdi. Ölümünden sonra yerine Hz.Ömer’in halife olacağı söylentisi çıkar.Ancak yapılan toplantı ve meşveret sonunda Hz.Ebubekir halife olur.

          Bir bilene danışarak,yapılacak işin geleceği,amacı,başarısı için önemlidir.

          Dünyada öğrenmenin,karar vermenin,uygulamanın yollarıda çoktur. Ancak meşveret sonucu yapılan işler daha tutarlı ve başarılı olur.

          Meşveret ortamı bilenin bildiğini söylemesi,bilmeyenin öğrenmesini sağlama,daha sağlıklı ve doğru karar verme ve yaşanması bakımından önemlidir.

           Meşveret ortamı insanların düşünme,araştırma,inceleme,fikir ortaya koyabilme,karar iradesini belirtebilme bakımından önemlidir.

          Meşveret insanları birbirlerine yaklaştıran,sorunların konuşulması ve karar verilmesini sağlayan,sohbet ortamını oluşturan eylemlerir.

          Danışarak iş yapmak,hataları azltırken,başarı oranını artırır. Atatürk’ün zaman zaman karar vermeden önce,etrafına sözlü veya yazılı (Fevzi Çakmak,Kazım Karabekir,,İsmet İnönü,Mahmut Celal Bayar’a) danışır,kararı kendisi verirdi. Mesela;Milli Mücadele öncesi İstanbul işgal altında iken;Atatürk’ün “Geldikleri gibi giderlerler” sözü ve  İstanbul da Kazım Karabekir vb  görüşmeler önemlidir.

          Danışma müessesini çalıştıran kişi ve kurumlar her alanda başarıyı yakalamışlardır..

          Meşverette tecrübe,gelişim,değişim,kurallar ve uygulamalar için sobetler ve kararlar gerçekleşir.

          Türk-İslam devletlerinde meşveret-danışma önemli bir kültürdür.