KIZILIRMAK HAVZASI’NDA KURAKLIK SU SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

KIZILIRMAK HAVZASI’NDA KURAKLIK SU SORUNU VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Ertaş YURTYAPAN

 

Kuraklık İklim Değişikliği, Gıda güvenliği Sürdürülebilir kalkınma sorununa, Kızılırmak Özelinde, Havzalar Arası Su Taşıma Konusunda Bir Bakış ve Çözüm önerileri.
Dünyada iklim değişiklikleri, küresel ısınma kuraklık, göllerin kuruması, sulak alanların azalması, kuyulardaki suların azalması, çok derine inmesi , tamamen kuruması, ülkemizin geleceği açısından büyük bir tehlike oluşturmaktadır. Her geçen gün ülke ve Dünya nüfusunun artması, suya olan ihtiyacı daha da artırmaktadır. Ülkemiz açısından bakıldığında su zengini bir ülke değiliz. Ülkemiz dünyadaki konumu, coğrafi özellikleri bakımından bölgeler ve havzalar arası su konusunda farklılıklar göstermektedir. Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgeleri yağış ve su kaynakları bakımından Türkiye şartlarında daha zengin iken, İç Anadolu Bölgesi oldukça fakir. Tuz Gölü çevresi ise en az yağış alan bölgelerimizde arasında yer almaktadır. Kayseri, Develi Ovaları, Bozok Platosu, Kırşehir, Nevşehir illeri , Aksaray, Konya Ovaları , su bakımından oldukça fakir, her geçen gün daha da fakirleşiyor. Su kaynakları günden güne azalıyor .
İç Anadolu ve çevresi, buralarda bulunan ovalar, verimli topraklara sahip ama, su olmadığı için yeterince verim alınamıyor. Bu bölgelere su kaynakları oluşturulması, hem verimi artıracak , hem de ürün çeşitliliğini artıracak, ülke ekonomisine katkı sağlayacak, istihdama katkı sağlayacak, sürdürülebilir üretim gıda temini ve güvenliği, açlık ve kıtlıkla mücadele alanında çok önemli yararlar sağlayacaktır.
Bu bölgelerimizin su havzalarının zenginleştirlmesi için , zengin su kaynaklarına sahip havzalardan, İç Anadolu Bölgesi’ne su aktarılmasının mümkün olabileceğini düşünmekteyim. Bunu yaparken ekonomik olması, arzu edilen faydayı sağlaması ve kolay olması açısından, mevcut akarsuların yataklarının kullanılması, mevcut barajlararımızın kullanılması, büyük kolaylık sağlayacaktır. İcabında uygun yerlere, özellikle vadi tabanı dar olan, nispeten tarım alanının az olduğu, az bir kamulaştırma ile derinlikten yararlanarak çok miktarda su depolamanın mümkün olduğu yerlere barajlar, elektrik ve sulama amaçlı olabilir, sadece sulama amaçlı da olabilir baraj ve yeraltı barajları yapılabilir.
Naçizane düşüncem şudur;
Kızılırmak nehri, ülkemiz topraklarından doğan ve ülkemiz sınırları içerisinde denize dökülen en uzun nehrimizdir. Aynı zamanda Kızılırmak nehri ülkemizdeki en verimli topraklardan geçmektedir. Havzası içinde Sivas, Kayseri,Yozgat,
Nevşehir ,Kırşehir, Aksaray, Ankara, Kırıkkale, Çankırı, Çorum, Kastamonu, Samsun şehirlerimiz. Bulunmaktadır . Kızılırmak nehrinin suyunun artırılması bu bölgede bulunan tarım arazilerine, enerji üretilmesine, şehirlerin içme suyu ihtiyaçlarının karşılanmasına, yeraltı sularının desteklenmesine, sulak alanlarının su ihtiyacının karşılanmasına, yeraltı su seviyesinin yükseltilmesine büyük katkısı olacak, kısaca, flora, fauna ve habitatını büyük oranda destekleyecektir.
Kızılırmak’ın yatağına çok yakın noktada bulunan, su bakımından havzası zengin olan Yeşilırmak, Kelkit, Çoruh gibi nehirlerin suları yapılacak bir sistemle en uygun yerden Kızılırmak’a pompalanarak aktarılacak. Sonra da nehrin kendi yatağını kullanarak eğim sayesinde hiçbir ilave masraf ve enerjiye ihtiyaç duyulmadan herhangi bir kanal yapılmadan nehrin kendi doğal yatağını kanal gibi kullanarak, İç bölgelerimizde göre daha zengin su kaynaklarına sahib Doğu Anadolu ve Karadeniz havzalarından, Kızılırmak havzasında su temin edilebilecektir.
Bu sayede;
1. Kızılırmak üzerinde bulunan barajların ve heslerin su seviyeleri artırılacak enerji üretimi artacak,
2.Artan su ile baraj ve nehirlerin etrafındaki tarım alanları sulanarak verim artacak,
3. Uygun noktalardan eğimi hesabedilerek enerjiye ihtiyaç duyulmadan tarım alanlarına su temin edilecek, gerektiğinde pompa sistemi kullanılabilir, kot farkından yararlanılarak oluşacak basınçlı yeraltı kanalları vasıtasıyla tarlalara konulacak vanalarla çiftçilerimizin enerjiye ihtiyaç duymadan tarlalarını ekonomik şekilde sulamaları sağlanacak. (Uygur Türkleri’nin 2500 yıl önce yaptığı Karız sulama kanalları gibi bir sistem yapılabilir.)
4. Kızılırmak havzasında bulunan, Sultan Sazlığı, Seyfe Gölü , Tuz Gölü ve çevresi, Bafra Ovası sulak alanı ve Kuş Cennetleri gibi pek çok sulak alanın su ihtiyacı temin edilerek kuruması önlenecek bu bölgelerin eko sistemlerine katkı sağlanacaktır.
5. Hirfanlı Barajı ile Tuz Gölü’nün birbirine
En yakın olduğu, noktada ( Şereflikoçhisar yakınları) açılacak bir kanalla veya boru hattıyla Tuz Gölü ‘ne su aktarılarak Tuz Gölünün kuruması önlenebilir.
6. Sivas , Şarkışla, Gemerek, Sarıoğlan, Yozgat Bozok Platosu, Kayseri, Boğazlıyan, Aksaray, Kırşehir Ovaları ve uygun platolardaki binlerce hektar tarım alanları Uygun sistemlerle sulanabilir.
7. Bu sistemin hayata geçirilmesinin her bakımdan, tarım hayvancılık, çevre, Doğa koruma, istihdam üretim, ihracat olarak ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacağını düşünüyorum.
26/01/2023
Ertaş YURTYAPAN
ZİYARETÇİ YORUMLARI

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ