FARUK SARIASLAN TBMM’ DE DERNEKLERLE İLGİLİ KONUŞTU

Sayın Başkan Komisyonun değerli üyeleri, sayın bürokratlar, basının değerli temsilcileri hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Dernekler kanununda yapılmak istenen değişiklik teklifi ile yönetim kurulu denetim kurulu ile derneğin diğer organlarına seçilen asıl ve yedek üyeleri, üyeliğe kabul edilenler ile üyeliği sona erenlerin adını, soyadını, doğum tarihini ve kimlik numarasını otuz gün içinde mülkü idare amirliğine bildirmek zorunluluğunu getirilmektedir.

Teklifin gerekçesinde de “yurttaşların bilgisi dışında derneklere üye yapılması ve üyelikten çekilenlerin işlemlerinin yapılmaması gibi sorunlar yaşanmaması gösterilmektedir.”

Kanunun bu gerekçesi madde de getirilmek istenen değişikliği haklı kılmaz. Çünkü Türk Ceza Kanununda sayılan gerekçelere karşı yeteri kadar yaptırımlar vardır.

Anlaşılıyor ki, amaç örgütlenmenin fişleniyorum korkusu ile engellenmesidir. Eğer siz insanların örgütlenmesini doğrudan ya da dolaylı yollarla engellerseniz illegal örgütlenmenin yolunu açarsınız. Sizlerin çok kullandığı tabirle merdiven altı örgütlenmeler başlar.

Örgütlenme özgürlüğü bireylerin kendi menfaatlerini korumak için kendilerini temsil eden bir toplu teşekkül oluşturarak bir araya gelmeleri özgürlüğü olarak tanımlanabilir.

Örgütlenme özgürlüğü Evrensel İnsan Hakları Beyannamesinin 20.maddesinde, Türkiye’nin taraf olduğu Medeni ve siyasal haklar uluslararası sözleşmesinin 22.maddesinde ve AİHM 11.maddesinde koruma altına alınmıştır. Türkiye örgütlenme özgürlüğüne yer veren tüm bu belgeleri usulüne uygun bir şekilde onaylamış ve tamamını iç hukukuna aktarmıştır. Anayasa’nın 90.maddesi doğrultusunda bu belgeler iç hukukun bir parçası haline gelmiştir.

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin (AİHS) 11.maddesine ve Anayasanın öğütlenme özgürlüğüne ilişkin 33, 51, 53, 54, 68 ve 69 maddelerine göre öğütlenme özgürlüğünün öznesi herkestir. Doğrudan ya da dolaylı yollarla bu özgürlüğü engelleyemezsiniz.

Bu konuda 2007 tarihli AİHM Bulgaristan’la ilgili bir kararında “Bir örgüt devlet tarafından önüne üstesinden gelinmesi zor koşullar getirerek ve böylece örgütlenme özgürlüğünü etkili bir şekilde kullanmasını engellemeyi doğru bulmamış, Bulgaristan devletinin aleyhine karar vermiştir.

Örgütlenme özgürlüğünün demokrasi ile yakından ilişkisi ve bu bağlamda taşıdığı önem Anayasa Mahkemesi tarafından da kabul edilmiştir. Mahkemeye göre “Demokrasilerde vatandaşların bir araya gelerek ortak amaçları izleyebileceği örgütlerin varlığı sağlıklı bir toplumun önemli bir bileşenidir. Demokrasilerde böyle bir örgüt devlet tarafından saygı gösterilmesi ve korunması gereken temel haklardandır denilmektedir.

Anayasa 20.madde/III. Fıkrası; “Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişisel verilerin korunmasına ilişkin esas ve usuller kanunla düzenlenir.” demektedir.

Bu kanun teklifi ayrıca “Kişisel Verileri Korunması Kanunu” hükümlerine aykırılık teşkil etmekte ve çelişki oluşturmaktadır. Kişisel Verilerin İşlenmesi Kanunu’nun 4. maddesinde düzenlenmiş olan kişisel verilerin işlenmesine ilişkin genel ilkelerden; kişisel verilerin işlenmesinin a) Hukuka ve dürüstlük kurallarına uygun olması, b) Belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenmesi, ç) İşlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma ilkelerine aykırılık oluşturmaktadır.

Örgütlenme özgürlüğü ile ilgili bir hukuki uyuşmazlık söz konusu olduğunda dikkate alınacak standartlar bu uluslararası sözleşmelerde yer olan veya özellikle AİHM ya da insan hakları komitesi gibi denetim organları tarafından ortaya konulan standartlardır. Eğer siz yukarda saydığım AİHM, Anayasa Mahkemesi kararlarını yokmuş var sayarak bu maddenin geçmesinde ısrar ederseniz Uluslararası alanda devleti zora sokar ciddi tazminatlar ödersiniz.

Unutmamak gerekir ki korkarak ve korkutarak ülke yönetilmez.

Sayın Başkan demokrasi, özgürlüğü yok etmek özgürlüğü değildir.

Demokrasi toplumsal barışı güvence altına almak için uzlaşma ve denge rejimidir.